براي تامین نیاز روز افزون جامعه به محصولات خوراکی، انگیزه هاي اقتصادي اکثرا دست اندرکاران تولید، باعث شده که جهت حداکثر تولید از تمام منابع به هرمیزان به هرروش بدون توجه به آثار و عوارض جانبی آنها استفاده نمایند، از طرفی مصرف کنندگان میوه سبزیجات بخاطر مشغله زیاد کمبود زمان مناسب و سر در گمی در کثرت اطلاعات یا گرفتاري در مسایل اقتصادي بعضاً اقطعا لاً به علت ضعف فرهنگی نتوانسته اند

پشم سنگ سپاهان

براي حفظ سلامت ی خود فرصتی ضروری را به ارزیابی و چگونگی دستیابی به میوه سبزیجات مصرفی سالم اختصاص دهند، به خصوص از جنبه هاي زیست محیطی تولید (میزان موجودي سموم، کودها، فلزات سمی و الودگی میکروبی در آنها) و اندیشه کنند که تداوم بی توجه ی به کیفیت کالاها مصرفی چه برسر آنها می آورد. با عنایت به این مساله چنانچه چه اخیرا ً با تکنولوژي هاي موجود توانسته اند تا حدودي آثار زیان بار گذاشته هاي مصرفی مثل سموم کودهاي شیمیایی مصرف فاضلابها در بخش کشاورزي را کاهش دهند ولی بنظر می رسد هنوز ارزش سرمایه گذاري در بکارگیري این تکنولوژي ها در راستاي تولید محصول سالم گسترش پایدار در بخش کشاورزي بر دست اندرکاران بسیار روشن نبوده تا پشتیبانی ضروری مناسبترین راهکارها ارائه شود. با این وجود به نظر می رسد یکی از مهمترین راهکارها تولید محصول سالم تر، کشت بدون خاك در بسترهاي مواد معدنی و یا آلی است ضمن اینکه صرفه جویی در مصرف آب فضاي مورد نیاز هم از ویژگی ها ي دیگر آن است . اکنون برخي تولید کنندگان براي پرورش گلهاي زینتی تولید سبزي صیفی جات در گلخانه ها به نحوه فوق از مواد معدنی دانه بندي شده مختلف ی مثل پرلیت، پیت ماس، ورمیکولیت، لیکا و.. استفاده می کنند در صورتی که در کشورهاي پیشرفته از سال ۱۹۷۰ میلادي از مواد دیگري به نام پشم سنگ به عنوان بستر تولید کشت بدون خاك استفاده می نمایند که به علت مزیت هاي برتر آن نسبت به دیگر مواد اخیرا گسترش بیشتري داشته است. کشت بدون خاك در بخش خصوصی کشور ما بعنوان یک تکنولوژي نوین تولید به طرق مختلف درحال گسترش است ولی تا کنون از پشم سنگ ویژه کشت بدون خاك مصرف نشده است. بدیهی است مزیت کشت در پشم سنگ به علت افزایش توانایی ها براي تولید کننده ها خانواده ها یکی از بهترین بسترها جهت پرورش گلهاي زینتی و تولید صیفی سبزیجات به صورت کشت بدون خاك محسوب می شود. در ایران تولید این محصول تا کنون مصارف صنعتی داشته، نتیجتا براي کاربرد آن در کشت بدون خاك نیاز به سري آزمایش ات و آزمون هائی بود که بتوان به راحتی آن را در بخش کشاورزي مورد مصرف قرار داد، پس مؤلف کار هائی را در این زمینه از سال ۱۳۸۷ شروع کرد تا اینکه خوشبختانه کشت گیاه در پشم سنگ هاي از نوع تولید داخل با موفق یت حاصل به شماره ۳۸۸۳۹ ثبت اختراع گردید. پشم سنگ به عنوان بستر هیدروپنیک از پشم سنگ می توان به عنوان بستر نشایی و اصلی سبزیجاتی مثل توت فرنگی، گوجه فرنگی ، خیار فلفل و کاهو و… گلهایی مثل رز، میخک، ژربرا، بنفشه افریقائی و… استفاده نمود زیرا با تخلخل بالاي پشم سنگ ریشه ها براحتی در آن نفوذ و افزایش می نماید ، از نظر شکلی این گیاهان را می توان در پانل و یا (Slab) یا گلدانهاي مکعبی شکل که پیرامون آنها یک لایه نایلون دارد کشت نمود، مهمترین فرق آن با بسترهاي دیگر این است که در پشم سنگ حداکثر رطوبت جذب ریشه می شود اما در بسترهاي خاکی و یا مواد آلی تمام رطوبت قابل جذب جهت ریشه گیاه نبوده و سری اعظم آن از دسترس خارج می شود. پشم سنگ را به غیر ازآموزش N.F.T در بقیه بسترها می توان مصرف نمود. ویژگی ها ي کشت بدون خاك با پشم سنگ ۱- محلول غذائی در تمام بخش هاي بستر نفوذ کرده حداکثر تا رطوبتی نسبت به دیگر بسترهاي هیدروپونیک ایجاد می شود. ۲- پیوستگی اجزاي بستر، استواري و سبکی آن، سهولت در جابجایی و انتقال به محل مورد دلخواه. ۳ – نسبت بهبقیه بسترها سرعت جذب آب و نگهداري رطوبت بیشتر است و لذا گیاه را براي مدت زیاد تري در مقابل کم آبی حفظ می نماید در نتیجه جهت گیاهانی که تحت تأثیر کم آبی مزمان ی آسیب می بینند بسیار مناسب است. ۴ – با توجه به نحوه تهیه پشم سنگ در دماي بالاي ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد استریل شدن آن همچنین غیر آلی بودن ، امکان هیچ گونه آلودگی مثل آفت و بیماري در آن فراهم نخواهد شد. ۵ – با توجه به تخلخل بالاي پشم سنگ نسبت به دیگر بسترها تهویه بیشتر در محیط ریشه، رشد و گسترش ریشه ها متوازن تر نهایتا اندازه آنها کمتر می شود. ۶ – جهت جایگزینی گیاهان سریع رشد و با عمر کوتاه می توان محتویات پشم سنگ قبلی را سریع تعویض بستر را آماده کشت مجدد نمود . ۷ – از پشم سنگ هاي مکعبی براي تکثیر نشائی یا بستر اصلی در گل فروشیها، گلخانه ها و منازل آبخش مانی محیط هاي اداري به راحتی قابل استفاده است. ۸- پشم سنگ شرایط بهتر ی را در شروع کشت مراحل اولیه افزایش گیاه فراهم می آورد، داراي بافتی ثابت در طول افزایش گیاه قابلیت کشت مکانیزه (براي کاشت بذر قلمه)به خصوص جهت جابجائی و انتقال نشاء نسبت به دیگر بسترهاي هیدروپونیک، به طوري که اکنون در بسیاري از کشورها کاشت هیدروپونیک صیفی جات مثل گوجه فرنگی، توت فرنگی، فلفل و انواع ی از گلهاي آسری مانی و شاخه بریده بسیار انجام می گیرد. CEC – 9 یاظرفیت تبادل کاتیونی پشم سنگ صفر عناصر غذائی به همان شکل که وارد محلول غذائی می شوند قابلیت جذب دارند، پس کنترل مواد غذائی مورد نیاز گیاه بیشتر فراهم است بنا بر این پشم سنگ تحت تأثیر هیچگونه عناصر غذایی و کار میکروارگانیسمها قرار نمی گیرد . مزیت پشم سنگ نسبت به دیگر بسترها ۱ -تهیه آن با مخصوص گیهاي معین استاندارد به سهولت قابل انجام است. ۲ -منشا پشم سنگ ماده معدنی است و جهت تولید آن با توجه به گرما بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد نسبتا خنثی کاملاً ضد عفو نی شده است. ۳ -پشم سنگ تا ۹۸ درصد اندازه آن را هوا تشکیل می دهد لذا جهت تهویه تنفس ریشه گیاه مناسبتر است . ۴ – پشم سنگ با تذکر به بافت فیزیکی ویِژگزینشه خود با سیسـتم آبیاري قطره اي تاج رطوبتی وسیع ی نسبت به دیگر بستر ها ایجاد خواهد کرد که باعث سهولت گسترش ریشه گیاه می شود. لذا با تنشهاي خشکی کمتر مواجه شده فواصل آبیاري را می توان زیاد تر نمود . ۵ -گلدانهاي مکعبی یا استوانه اي یا تشکی با داشتن لایه نایلونی پیرامون خود، به عنوان گلدان هم به عنوان بستر کشت محسوب، و مانع از تبخیر اضافی آب بستر می شود. با این وصف آشنایی افراد طرفدار به کشت بدون خاك براي تولید سبزیجات، صیفی جات یا پرورش گلهاي زینتی در هر زمان با حداقل محل مورجهان ز می تواند شرایط مناسبی را جهت سرگرمی در محیط مسکونی یا در محیطهاي دفتري بوجودآورد. ضمن اینکه همموزیک با شکل این گونه تولیدات را در سطح بسیار وسیع گلخانه اي می توان گسترش داد . ویژگی ها ي اینشیوه براي مجریان کشت هیدروپونیک ۱- اینروش بعنوان یک کار ذوقی در گلخانه ها خانوارهاي آقسمت مان نشین که هیچگونه فضاي سبز، باغچه یا پاسیوئی ندارند می تواند بسیار سومندباشد. ۲- با اشغال تا دو متر مربع از فضاي پذیرایی یا تراس یا هر جاي دیگري از منزل که نور مناسب مستقیم یا غیرمستقیم دارد می توان بسترکشت سبک و قابل جابجائی بوجود آورد. ۳- تولید با اینآموزش عاري از هرگونه مصرف سموم نباتی ذخیره کودهاي شیمیایی بالاخص ترکیبات نیتراته آلاینده هاي میکروبی فلزات سنگین است. ۴ -گل فروشی هاي سطح شهرو خانواده ها می توانند از فضاي موجود خود جهت نگهداري تکثیر گلها به راحتی از گلدانهاي پشم سنگ استفاده کنند، در این رابطه کم اندازه ی، سبکی، بدون آلودگی، جذب آب حداکثر، از ویژگی ها ي آن است که در مدیریت بهینه فضاي نگهداري صرفه جوئی در آب آبیاري گلها بسیار اثر گذار است، ضمن اینکه در مواقع مسافرت و یا عدم امکان آبیاري به موقع گیاه می تواند طی مدتی از آب اضافی زیر گلدان به تدریج جذب و استفاده نماید. ۵- این طرح چون بدست فرد خلق می شود نه فقط باعث تعدیل اضطراب هاي بوجود آمده در مواجهه با امور روزمره در زندگی می شود بلکه حس لذت جویی از زیبا یی هاي طبیعت سبب افزایش توانایی هاي روحی سلامت ی جسمی نیز می شود . با موفق یت این روشها در جهت تولید محصول سالم سلامت ی بیشتري را براي آدم ها به ارمغان خواهد آورد ، بدیهی است حرکت به این سو گامی است در جهت مشارکت در گسترش پایدار محیط زیست، و گسترش آدم ی ،که می تواند با تداوم آن در جامعه اینروش به صورت عادت اجتماعی درآید. در این طرح گلدان، زیر گلدانی مخصوص کود مایع دوتایی حاوي عناصر پر مصرف و کم مصرف براي تک فروشی پذیرش نمایندگی جهت عمده فروشی وجود دارد.